Op het eerste gezicht (gehoor) is men geneigd te zeggen dat er nauwelijks twee muzikale genres zijn die meer van elkaar verschillen dan Italiaanse opera en jazz. De kwintessence van de Italiaanse opera is de melodie, soms ten koste van het ritme en gewaagde ontwikkelingen van de harmonie, welke twee behoren tot de meest fundamentele onderdelen van de jazz. Maar deze simplistische visie moet toch nader worden uitgewerkt en een album als dit helpt erbij sommige fabeltjes te verjagen over het potentieel van Verdi’s muziek voor jazz interpretaties, het brengt de verborgen kwaliteit van zijn gebruik van harmonie en ritme naar voren, die vaak onderbelicht blijven door de bekoring van zijn onvergetelijke melodieën.

Pianist/componist Oscar Del Barba (Brescia, 1968) heeft zijn voormalige OX Trio uitgebreid tot een quartet en hij werpt zich hier met al zijn arrangeur- en leiderschap kwaliteit op “Giuseppe Verdi Entangled”. Hij heeft hiervoor klarinettist/saxofonist Achille Succi (Modena, 1971) uitgenodigd om deze 10 stukken uit Verdi’s opera’s Il Trovatore, La Traviata en La Forza del Destino te helpen verbeelden. Zijn meesterschap, vooral op de basklarinet, en zijn kwaliteit als improvisator brengen de creatieve arrangementen van Del Barba helemaal tot leven. Bassist Giacomo Papetti (1984) en drummer Andrea Ruggeri waren lid van het OX Trio en werkten ook al met Succi, dus is er sprake van een goed ingespeeld quartet, hetgeen duidelijk is te horen.

De originele muziek van Verdi heeft mij altijd enorm aangesproken, als kind was ik dol op “Va pensiero sull’ali dorate” in het Nederlands vaak aangeduid als het Slavenkoor uit de opera Nabucco van Verdi, mijn ouders hadden een e.p waarop het stond. Het werd onbedoeld het lijflied van de Italiaanse eenwording, een echt strijdlied dus. Die kracht en spiritualiteit is een van de kenmerken van de muziek van Verdi en dat aspect hebben Del Barba en zijn mede muzikanten heel goed vastgehouden. De muziek klinkt natuurlijk heel anders, een jazz quartet tegenover een compleet symfonie orkest met koor en opera zangers/zangeressen valt niet te vergelijken. Des te ingenieuzer dat deze jazz versie zo fantastisch klinkt, maar ook zonder voorkennis van de originelen zijn de 10 stukken ijzersterk, gewoon een fantastisch jazz album. Uit La Traviata zijn te horen “Libiamo Ne’Lieti Calici” (let’s drink from the joyful cups), “Addio Al Passato” (Farewell, happy dreams of the past), “Di Provenza Il Mar, Il Suol” (who erased the sea, the land of Provence) en tenslotte het “Preludio”. Uit Il Trovatore ”Coro Degli Zingari” (See the endless sky…) en “Di Quella Pira”( the horrid flames of that pyre). Uit La Forza del Destino “Pace Mio Dio” ( O mighty father, give me peace !) en “Ouverture of Destiny.

Zoals eerder al gezegd de rol van de klarinet is uitermate belangrijk voor de klankkleur van de muziek, dat komt onmiddellijk naar buiten in het openingsnummer “Coro Degli Zingari” waarin de klarinet de plaats inneemt van de originele vocalen. Overigens een uiterst aanstekelijk nummer met verrassende ritme wisselingen. De rol van de piano is ook belangrijk in de arrangementen van Verdi’s muziek, qua klank en sfeer komt die het dichtste bij de klassieke versie. Met of zonder voorkennis van de originele muziek van Verdi, deze versies van het Oscar Del Barba OX Quartet vormen samen een geweldig jazz album dat ik eenieder van harte aanbeveel. Alweer een Italiaans gezelschap dat oorspronkelijk werk prima naar zijn hand zet, hier betreft het klassieke muziek zoals het bij de groep Roots Magic ging om vooral country blues als inspiratie voor hun moderne jazz.

Jan van Leersum